Hoogleraar: ‘Stop de prijzenstrategie'

Overheden hebben zelf de prikkel gegeven voor de pervers hoge geneesmiddelprijzen, zegt hoogleraar geschiedenis van de farmacie Toine Pieters.

Hij roept minister Schippers van VWS op de teugels richting fabrikanten en zorgverzekeraars strakker aan te halen. Dit doet hij via een opiniestuk in het Pharmaceutisch Weekblad.

Hij stelt het volgende: ‘Minister Edith Schippers van VWS hevelde een aantal jaar geleden de financiering van dure geneesmiddelen over naar het ziekenhuisbudget. Ziekenhuizen moeten sindsdien onderhandelen met zorgverzekeraars over het geld dat ze nodig hebben voor deze geneesmiddelen. Schippers dacht hiermee het ei van Columbus te hebben gevonden om haar begroting op orde te houden, maar de houdbaarheid van deze maatregel loopt snel op zijn eind.

Bestuurders van ziekenhuizen en artsen komen steeds vaker in conflict met elkaar omdat patiënten om financiële redenen niet altijd (meteen) de door de arts voorgeschreven eerste keuzebehandeling krijgen. Het gaat om de relatief eenvoudige optelsom van de hoge kosten van een gestaag groeiend aantal geneesmiddelen dat met overheidssubsidie zijn ontwikkeld en waarvoor bedrijven een monopoliehoofdprijs kunnen vragen.

Overheden hebben zelf de prikkel gegeven voor de perverse prijsopvoering. Om de exponentieel stijgende kosten van de zorg te beheersen, schuwden zij niet de botte bijl van budgettering en prijsbeschikkingen te hanteren. Het toepassen van generieke geneesmiddelen werd op dwingende wijze gestimuleerd door overheid en verzekeraars.

Terwijl victorie werd gekraaid over de besparingen op de geneesmiddelkosten, veranderden de grote farmaceuten in stilte hun strategie. Om hun marges overeind te houden gingen zij een steeds grotere premie zetten op nieuwe medicijnen. En dat was relatief makkelijk.

In Nederland wordt de prijs volgens de wet op de Geneesmiddelenprijzen na registratie vastgesteld door de fabrikant. Daarbij wordt gekeken wat het middel in de ons omringende landen kost; het gemiddelde daarvan vormt de prijs voor Nederland. En als de vergoeding voor deze dure medicijnen ook nog eens verscholen is in het ziekenhuisbudget, worden de problemen te laat ontdekt.

Minister Schippers moet nu afrekenen met het paard van Troje van aparte fondsen voor dure medicijnen, dat op korte termijn zorgt voor een systeeminfarct. Zorgverzekeraars vangen de prijspolarisatie op de geneesmiddelenmarkt op met een polarisatie in de polissen: goedkope polissen voor goedkope tweede keuzetherapieën en dure polissen die toegang geven tot de peperdure eerste keuzebehandelingen. De tweedeling in de zorg wordt hiermee alleen maar in de hand gewerkt. We kunnen het geld maar één keer uitgeven; maar is het in het belang van verzekerden om de verzekeraars en de industrie hun gang te laten gaan met hun prijzenstrategie?

Laten we hopen dat minister Schippers de teugels richting beiden strakker aanhaalt. Het is hoog tijd dat Den Haag de regie gaat voeren over het collectief betaalbaar en beschikbaar houden van innovatieve geneesmiddelen.’